Gepubliceerd op 15 juli 2018
Madbid is een in de UK voor btw geregistreerde onderneming die een webwinkel exploiteert waar onder andere een online platform wordt aangeboden waarop geregistreerde gebruikers kunnen deelnemen aan online veilingen. Om te kunnen bieden, hebben de gebruikers credits nodig die ze op voorhand moeten aankopen bij Madbid. De credits die de consument gebruikt heeft bij een bieding die hij niet gewonnen heeft, kan hij aftrekken van de prijs van de in de webshop van Madbid aangeboden goederen. Op die manier kan de consument daar goederen tegen verlaagde prijzen aankopen. Aan elk biedpunt wordt een bepaalde geldwaarde toegekend, die min of meer gelijk is aan het bedrag dat de consument voor het biedpunt heeft betaald.
Als de winnaar van de bieding de goederen koopt (waartoe hij niet verplicht is), moet hij het bedrag van het winnende bod, plus de verzend- en verwerkingskosten, binnen een bepaalde termijn betalen. De waarde van de credits die de winnaar tijdens de veiling heeft ingezet, wordt niet verrekend met de prijs die hij voor de gewonnen goederen moet betalen.
Tijdens een veiling kan een gebruiker van het veilingplatform via de ‘Koop Nu’‑optie goederen aankopen die identiek zijn aan de goederen waarop hij aan het bieden is. De ‘Koop-Nu’-prijs van die goederen wordt verminderd met de waarde van de credits die de gebruiker tijdens die veiling heeft ingezet.
De gebruiker die de veiling niet heeft gewonnen, en geen gebruik heeft gemaakt van de „Koop Nu”-optie, ziet zijn ingezette credits omgezet in een ‘Verdiende Korting’ voor de waarde van de bij de veiling ingezette credits (voor de prijs die hij voor de credits heeft betaald). Die korting kan hij gebruiken bij een latere aankoop op de website.
Door de ‘Koop Nu’‑optie en de ‘Verdiende Korting’‑optie verliest de gebruiker nooit de waarde van zijn ingezette credits.
De Duitse fiscus is van mening dat:
de verkoop van de credits zelf geen aan btw onderworpen handeling is;
bij de verkoop van goederen de tegenprestatie bestaat uit:
de door de gebruiker voor de goederen betaalde prijs
vermeerderd met de waarde van de bij de veiling gebruikte credits
de goederenleveringen aan in Duitsland gevestigde kopers voor de btw in Duitsland plaatsvinden en er aldaar over die leveringen btw verschuldigd is.
De Engelse fiscus is van oordeel dat de verkopen van de credits beschouwd moeten worden als een dienst die voor de btw in de UK plaatsvindt (waar de dienstverrichter is gevestigd).
De eerste vraag die het Hof moet behandelen is of het tegen betaling verstrekken van de credits een dienst is, of een aan de levering van de goederen voorafgaande voorbereidende handeling.
In de zaak MacDonald Resorts (C‑270/09, dd. 16.12.2010) besliste het Hof dat de aankoop van contractuele rechten waarmee punten kunnen worden verzameld die dan onder meer kunnen worden ingewisseld tegen een recht op tijdelijk gebruik van een woning in de vakantieresorts van de dienstverrichter, geen aan de btw onderworpen handeling is, maar een voorbereidende handeling die wordt gesteld met het oog aanspraak te kunnen maken op een recht op tijdelijk gebruik van een residentie. Het aankopen van die rechten was volgens het Hof geen doel op zich voor de consument die enkel tijdelijk een residentie wil gebruiken.
In deze zaak koopt de gebruiker de credits om effectief aan veilingen van Madbid te kunnen deelnemen. De aankoop van de credits heeft voor de gebruiker dus een afzonderlijk belang ten opzichte van de aankoop van goederen in de webwinkel.
Volgens het Hof kan de verkoop van de credits niet beschouwd worden als een aan de levering van goederen voorafgaande handeling omdat de credits:
niet kunnen worden gebruikt om goederen uit de webwinkel te kopen;
eens aangeschaft, beschouwd worden als de tegenprestatie voor de kans die gebruikers krijgen om goederen tegen een lagere prijs dan de marktwaarde te kopen
die tijdens een veiling zijn ingezet, niet worden verrekend met de uiteindelijke veilingprijs.
Het recht om deel te nemen aan de veiling in ruil voor aangekochte credits is op zichzelf een volwaardige dienst, die niet mag worden verward met de levering van goederen die mogelijkerwijs plaatsvindt na de veiling. De vergoeding die Madbid ontvangt voor de verkoop van de credits, is de daadwerkelijke tegenprestatie voor deze dienst, zijnde de toekenning van het recht om mee te doen aan veilingen van Madbid.
De verkoop van de credits en de levering van goederen, kwalificeren niet als één enkele ondeelbare handeling. De winnaar van de veiling kan toch nog afzien van de aankoop, en de gebruikers die de veiling niet winnen, maken niet altijd gebruik nu van de ‘Koop Nu’-optie. Bovendien kunnen op de website van Madbid goederen ook gewoon worden aangekocht zonder deel te nemen aan een op die website georganiseerde veiling.
De tweede vraag die het Hof moet beantwoorden is of de ingezette credits die achteraf bij een verkoop worden verrekend, tot de maatstaf van heffing van die goederenlevering behoren.
Aangezien de betaling van de credits beschouwd wordt als de vergoeding voor een afzonderlijke dienstprestatie, kan die betaling geen voorschot zijn voor een latere goederenlevering. De waarde van de ingezette credits die achteraf wordt verrekend bij een aankoop in de webshop is voor de btw een prijskorting die ingevolge artikel 79, b van de btw-richtlijn niet behoort tot de maatstaf van heffing.
Dictum van het Hof:
Artikel 2, lid 1, onder c), van richtlijn 2006/112/EG van de Raad van 28 november 2006 betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde moet aldus worden uitgelegd dat bij de verstrekking van biedpunten als in het hoofdgeding, waarmee klanten van een ondernemer kunnen meedoen aan door de ondernemer georganiseerde veilingen, sprake is van een dienst onder bezwarende titel, met als tegenprestatie het in ruil voor die biedpunten betaalde bedrag.
Artikel 73 van richtlijn 2006/112 moet aldus worden uitgelegd dat in omstandigheden als in het hoofdgeding, de tegenprestatie die de belastingplichtige ontvangt in ruil voor de leveringen van goederen aan gebruikers die een door hem georganiseerde veiling hebben gewonnen of die met gebruikmaking van de „Koop Nu”‑ of de „Verdiende Korting”‑optie een aankoop hebben verricht, niet de waarde van de tijdens de veiling ingezette biedpunten omvat.
De rechterlijke instanties van een lidstaat die bij de uitlegging van de relevante Unierechtelijke en nationaalrechtelijke bepalingen vaststellen dat een handeling voor de belasting over de toegevoegde waarde verschillend wordt behandeld in een andere lidstaat, hebben, afhankelijk van de vraag of hun beslissingen volgens het nationale recht al dan niet vatbaar zijn voor hoger beroep, de mogelijkheid of zelfs de verplichting om het Hof om een prejudiciële beslissing te verzoeken.
HvJ, C-544/16, Marcandi, 5 juli 2018
